De Batterij aan de Schalmdijk is een aarden verdedingswerk in de Grebbelinie, omgeven met natte grachten. Al bij de aanleg van de linie erkende men het belang van deze strategische positie, omdat hier drie dijken bij elkaar kwamen die de vijand toegang konden verschaffen tot de Emminkhuizerberg. Aanvankelijk dacht men aan een hoornwerk, gedekt door een redoute. Men veranderde echter van inzicht en liet in 1786 in ‘de bogt van den Slaaperdijk’ slechts de redoute aanleggen, bedoeld om de sluis in de Juffrouwwijk te dekken tegen ‘eene vijandelijke onderneming’.
Redoute en Lunet
De oude redoute werd omgevormd tot een lunet. Het werd langwerpiger, met meer ruimte voor artillerie en voorzien van een aarden dekking, maar open in de keel(achterzijde). Tevens werd de toegang versmald en naar het zuiden verplaatst, zodat de vijand niet meer zo eenvoudig op het werk kon komen. Omdat de Linie van Juffrouwwijk in 1799 werd aangelegd, ging de batterij de rol van voorpost vervullen. Manschappen konden er verblijven in een logeerloods. Tevens stond er een officierspaviljoen op het terreplein. Vanuit de post kon zowel de Schalmdijk, de Buursteeg en de Slaperdijk worden bestreken en het sloot zo de toegang tot het acces, de Emminkhuizerberg, af. Het vestingwerk ontleent zijn naam aan de functie van geschutsopstellingsplaats, een batterij voor ongeveer zes kanonnen.
Toen in 1793 een Franse inval dreigde werden er plannen gemaakt om twee kanonnen en een houwitser op de Batterij aan de Schalmdijk te plaatsen. De Fransen die de linie, mede dankzij de strenge winter, zonder slag of stoot namen, brachten in 1799 enige verbeteringen aan in het werk.
Tijdens de mobilisatie werd het werk meegenomen in de versterkingen van de Valleistelling. Soldaten van het 22e Regiment Infanterie groeven tijdens de mobilisatie in 1939/’40 loopgraven in en om De Schalm. Op 13 mei 1940 kwam het gebied onder vijandelijk vuur te liggen. Eén soldaat, H. Buurman, kwam daarbij om het leven. Versperringen in de Schalmdijk, een s-kazemat voor lichte mitrailleur en de restanten van een gietstalen kazemat getuigen van deze periode.
De Stichting Grebbelinie participeerde in een archeologisch onderzoek van de AWN in juni 2021. Eerder waren al de restanten aangetroffen van een tweetal PAG-onderkomens. Het onderzoek richtte zich op een serie vragen die in samenspraak AWN/SG waren geformuleerd. Na afloop zijn de twee onderzoekplaatsen weer grotendeels in oude staat teruggebracht, maar zijn de onderkomens wel gedeeltelijk zichtbaar gemaakt. Alle vondsten die werden gedaan zijn na bureauonderzoek naar het Grebbelinie bezoekerscentrum gebracht. In 2023 worden de vondsten in een speciale vitrine getoond.
